12.1 Engelse samenstellingen en woordgroepen aaneen of los
regel 12.A
Een in het Nederlands gebruikelijke samenstelling* van Engelse woorden schrijven we in één woord.
- online
- accountmanager
- businessclass
- download
- sciencefiction
- voicemail
- sixpack
Dat geldt ook voor driedelige samenstellingen met twee of drie Engelse woorddelen.
- publicrelationsbureau
- humanresourcesafdeling
- lowbudgetfilm
- latenightshow
Bij klinkerbotsing* of als een van de delen een initiaalwoord*, losse letter, cijfer of symbool* is, gebruiken we een koppelteken.
- demi-john
- pay-tv
Om de leesbaarheid te bevorderen, kunnen we een facultatief koppelteken gebruiken tussen de samenstellende delen. Dit facultatieve teken wordt niet gebruikt in de Woordenlijst.
- musichall, maar ook music-hall
- bodyart, maar ook body-art
- reallifesoap, maar ook real-lifesoap
- knowhowovereenkomst, maar ook knowhow-overeenkomst
→ facultatief koppelteken in samenstelling: 6.2
→ facultatief koppelteken in afleiding: 7.2
uitzonderingsregel 12.B
Sommige combinaties behandelen we als een samenkoppeling*. Ze krijgen een koppelteken.
(a) als gelijkwaardige delen met elkaar worden gekoppeld
Het gaat om combinaties van twee of meer elementen die in de samenstelling* in principe met elkaar verwisseld zouden kunnen worden. Zo zouden we een singer-songwriter ook een songwriter-singer kunnen noemen. In enkele Engelse woorden worden deze delen verbonden met and of 'n.
- gin-tonic
- Dow-Jones
- cash-and-carry
- rock-'n-roll
→ samenstelling - bijzondere gevallen met koppelteken: 6.3
Het koppelteken behouden we als we met dit geheel een samenstelling of afleiding* maken.
- Dow-Jonesindex
- rock-'n-rollen
Maar in het geval van (bijna-)reduplicatie* schrijven we het woord aaneen.
- gogogirl
- byebye
- fiftyfifty
- walkietalkie
- boogiewoogie
(b) als ze ook in het Engels vaak een koppelteken hebben
- up-to-date
- catch-as-catch-can
(c) als het linkerdeel* no of non is
- non-profit
- no-nonsensepolitiek
- no-iron
(d) als het rechterdeel* een Engels voorzetselbijwoord* is
- lay-out
- plug-in
- stand-by
- back-upbestand
- all-inpakket
Uitzondering: pullover, countdown, breakdown, feedback, playback.
uitzonderingsregel 12.C
Sommige combinaties behandelen we als een woordgroep*. We schrijven de delen los.
(a) de meeste combinaties van een bezitsvorm*, rangtelwoord of bijvoeglijk naamwoord met een zelfstandig naamwoord
- collector's item
- writer's block
- first lady
- second opinion
- compact disc
- intensive care
- low budget
- big bang
(b) gelegenheidsontleningen, meer bepaald woordgroepen die in het Engels los worden geschreven en die men uitdrukkelijk citeert uit het Engels als vreemde taal
Vaak wordt een dergelijke gelegenheidsontlening in een tekst cursief gedrukt.
- designer baby
- five o'clock tea
- electronic data processing
- stiff upper lip
- world wide web
(c) Engelse drie- of meerdelige functiebenamingen
- chief executive officer
- technical sales assistant
- public relations officer