6. Los, aaneen of met een koppelteken?

6.2 Samenstelling en afleiding aaneen

regel 6.C

De delen van een samenstelling of een afleiding schrijven we aan elkaar vast.

Als we twee woorden bij elkaar brengen om er een nieuwe betekenis mee uit te drukken, dan tonen we het verband tussen de delen door ze aan elkaar vast te schrijven. Dat doen we met samenstellingen die uit twee of meer delen bestaan.

Als we om een nieuwe betekenis uit te drukken een woord combineren met een voor- of achtervoegsel dat niet als een apart woord bestaat, dan noemen we het geheel een afleiding. Ook de delen van een afleiding schrijven we aan elkaar vast.

Als een samenstelling moeilijk te lezen of te begrijpen is, kunnen we de structuur verduidelijken met een koppelteken. Zo schrijven we tweedekansonderwijs volgens de regel aaneen, maar we kunnen ook schrijven tweedekans-onderwijs als we verwachten dat de lezer de samenstelling niet meteen doorziet.

Dat kunnen we ook doen als een woord op twee manieren gelezen kan worden en als uit de context niet duidelijk is welke betekenis we bedoelen. Als we met valkuil niet een gecamoufleerde put of een hinderlaag bedoelen, maar een soort vogel, kunnen we valk-uil schrijven. In de Woordenlijst wordt dit optionele koppelteken niet aangegeven.

Op dezelfde manier:

→ facultatief koppelteken in afleiding: 7.2

→ facultatief koppelteken in Engelse samenstelling: 12.1

→ koppelteken bij klinkerbotsing: 7.2

→ koppelteken bij twee-en-een-half: 7.5

→ koppelteken in Engelse samenstellingen: 12.1

→ koppelteken in samenkoppelingen uit andere talen: 6.5

→ koppelteken in aardrijkskundige namen en namen van talen: 16.3